"Cəmiyyətimizdə çox vaxt qadınlar həmcinslərinə  rəqabət, qısqanclıq, paxıllıq zəmnində böyüdülür"  —  Psixoloqla müsahibə

Qadın həmrəyliyi varmı? Niyə bəzən uğurlu qadın həmcinsi üçün təhdidə çevrilir? – Psixoloji yanaşma.

Cəmiyyətdə qadın həmrəyliyi haqqında pafoslu şüarlar səsləndirilsə də, reallıqda isə, bir çox qadın digər qadının uğuruna səssizcə nifrət edir. Uğur qazanan qadın alqışlanmaq əvəzinə, nifrət obyektinə çevrilir. Onun uğur qazanması, göz önündə olması, bəzi həmcinsinə ilham yox, təhlükə kimi görünür.

 Bəs niyə belədir? Niyə bir qadının uğuru digər bir qadında rəqabət hissini, özünü dəyərsiz görmə qorxusunu oyadır?

Qadın psixologiyasının qaranlıq guşələrinə enmək üçün psixoloq Nizami Orucov ilə həmsöhbət olduq. Ortaya çıxanlar isə, yumşaq desək, düşündürücüdür...

Oxu24.com həmin müsahibəni təqdim edir:

 - Başqasının uğurunu təhdid saymaq,  bu hallar narsissizm və ya həssas şəxsiyyət pozuntusuna işarə ola bilərmi?

-Özünü daim mərkəzdə görmək istəyən və başqasının uğurunu təhdid kimi qəbul edən qadınlar üçün ətrafdakı hər hansı bir potensial, parıltı, onların qurduğu təhlükəsizlik zonasına bir zərbədir. Belə şəxslər çox zaman öz dəyərini başqasına üstün olmaqla ölçür. 

Başqalarının uğurunu təhdid olaraq qəbul etmək hər zaman narsissizm və ya şəxsiyyət pozuntularına işarə deyil. Bunlarla yanaşı başqa ehtimallarda var:

- rəqabətçi mühitdə böyüməkdən qaynaqlı

- uşaqlıqdan gələn və formalaşan sevgi, diqqət ehtiyacı 

- özünüqiymətləndirmənin aşağı olması

- özündəki bəzi problemlərlə barışa bilməmək nəticəsində qeyd olunan hallara rast gəlmək olar. 

Əlavə olaraq, bu halların şəxsiyyət pozuntusu olub-olmadığını müəyyən etmək üçün mütəxəssis psixoloq tərəfindən dərinləşdirilmiş psixoloji qiymətləndirmə aparılmalıdır.

- Qadınlar arasında qısqanclıq və birinin digərinin yolunu kəsməsi hansı səbəblərlə bağlı ola bilər?

-Bunun cəmiyyət olaraq da yanaşması var, şəxsi olaraq da. Məsələn, cəmiyyətimizdə çox vaxt qadın qadına rəqabət, qısqanclıq, paxıllıq zəmnində böyüdülür. Daim müqayisə halları qadınlarda şəxsi olaraq özünüqiymətləndirmənin aşağı düşməsinə, paxıllıq, qısqanclığın şəxsiyyətə “hopmasına”, sahib olduğu dəyər və ya məqamı itirmək qorxusu yaşayaraq başqasının yolunu kəsməyə səbəb ola bilər. Digər səbəb olaraq isə, ifrat dərəcədə “mən” mərkəzli böyüdülmə şəraitindən çıxan xanımda narsissizm, şəxsiyyət pozuntusu halları görülə bilər. Ki bu problemlər də, yuxarıdakı hallara gətirib çıxarır.

- Bəzi qadınlar həmcinsinin uğurunu və üstünlüklərini niyə mənfi qavrayır?

-Qadının dəyərinin digər qadınlar üzərindəki "üstünlük"lə ölçülməsi, qadınlararası münasibətləri pozur. Müqayisə mühiti qadınlarda “ya mən, ya o” düşüncəsini gücləndirir. 

 Beləliklə, qadın qadına həm həmkar, həm rəqib, həm də bəzən təhdid kimi baxmağa başlayır. Və əsas səbəb olaraq, insan özündə qəbul etmədiyi, ya da istədiyi, amma sahib ola bilmədiyi keyfiyyətləri başqasında görəndə, onu qəbul etmək istəmir.

Həmçinin oxuyun

Respublikanın ən gənc  prorektoru  Hidayətli kimdir? - DOSYE

Onkoloq XƏBƏRDARLIQ EDİR: Xərçəng xəstəliyinə tutulduğumuzu necə bilməliyik?

Avtomobilimin işıq cihazlarında dəyişiklik edə bilərəmmi?  - SUALA CAVAB 

Gəncləşmiş ölümlərin səbəbi bu imiş?   —  Mütəxəssisdən ŞOK XƏBƏRDARLIQ 

- Özgüvəni zəif qadınlar niyə daha rəqabətcil olurlar?

- Özgüvəni zəif olan qadınlar çox vaxt özlərini sübut etməyə, görünməyə və qəbul olunmağa daha çox ehtiyac hiss edirlər. Bu ehtiyac rəqabət hissini gücləndirir, çünki onlar yalnız fərqlənsələr, "dəyərli" sayılacaqlarına inanırlar. Belə insanlar ətrafdakı uğurlu və parlaq qadınları rəqib kimi görürlər — onların varlığı, sanki öz natamamlıqlarını xatırladır.

 Bu bir növ özünü qoruma instinkti də sayıla bilər. Rəqib gördüyünü gözdən salmaq, onu zəiflətmək, önünə keçmək hissini formalaşdırır.

 Başqasının uğuru şəxsin öz uğursuzluğunu xatırlatdığı üçün ya açıq, ya da gizli rəqabətə başlayır. 

Digərinin uğuru bəzən belə insanlarda hətda təhdid olaraq da qavranıldığı üçün bu baş verə bilir. 

“Kreslo qorxusu” və qadın rəhbərlərin təzyiqi

İş mühitində qadın rəhbərlərin bəzi hallarda öz həmkar xanım işçilərini "bezdirmək", onlara psixoloji təzyiq göstərmək cəhdləri də bu qorxuların bir nəticəsidir. 

O, öz yerini təhlükədə hiss etdikdə, qarşısındakı insanın peşəkarlığını təqdir etmək əvəzinə, onu təhdid kimi görməyə başlayır. Bu isə itirmək qorxusundan irəli gəlir – statusu, mövqeyi, diqqəti, yeri...

Burada əsas məsələ yenə də özgüvənlə bağlıdır. Güclü, özünə inamlı rəhbər, işçisinin inkişafını öz uğurunun bir hissəsi kimi qəbul edər. Amma özünü zəif hiss edən rəhbər üçün isə inkişaf edən hər kəs, kresloya yönəlmiş bir təhlükədir.

Həm həmin qadının kreslosunu şəxsiyyətinin bir hissəsi kimi görməsindən, həm də daxili əskikliklərini həmin işçi sayəsində görməsindən irəli gəlir. Yəni başqasının uğuru özgüvənində problemi olan bir rəhbər üçün bir təhdid olaraq qavranılır.

 Mövqeyindən edilmə qorxusu yaşayır deyə, ki əslində realda belə bir hal demək olar ki yoxdur və rəhbərin kompleksi burada üzə çıxır, bununla da başqasına “hücum” etməyə başlayır. Beləcə zəifliyini, boşluqlarını ört - basdır etməyə nail olur. Qısaca buna əsas səbəb rəhbərdəki itirmək qorxusudur.

Qadın həmrəyliyi şüar deyil, seçimdir!

Kaş qadın qadına rəqib yox, hər zaman dayaq ola.

 Amma bunun üçün hər bir qadın ilk növbədə öz içindəki qısqanclıq, rəqabət və natamamlıq hissi ilə üzləşməlidir. Bilirəm ki, bu elə də asan iş deyil.  Amma mümkündür!

  Hər bir qadın bilməlidir ki, həmcinsinin parlaması onun işığını söndürmür!

Necə deyərlər: "Öz işığından əmin olan, başqasının parıltısından qorxmaz."

    -Nizami bəy, ayırdığınız zaman və maraqlı sohbətiniz üçün təşəkkür edirəm.

-Buyurun, mən təşəkkür edirəm.

Müsahibəni apardı: Pərvin Şakirqızı