Bred Pitt Ancelina Coli ilə boşanmasında təqsirini etiraf etdi
06 İyul 2025, 19:58
Qaynar xətt:
(+99450) 247 90 86Səddam Hüseyn Füzulinin məzarını niyə dağıtmışdı?
DÜNYA
299
25.06.2025, 15:30
Oxu24.com Məcid Rəşadətoğlunun yeni yazısını təqdim edir.
1556-cı ildə İraqın Kərbəla şəhərində vəfat edən və öz vəsiyyətinə əsasən İmam Hüseyn məqbərəsinin yaxınlığında dəfn olunan böyük Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin məzarının 1984-cü ildə dağıdılması bir dövr mətbuatında geniş müzakirə olunmuşdu. Bu hadisə ilə bağlı yayımlanan bəzi yazılarda təhriflərə də yol verilmişdi. Lakin son illərdə Türkiyədə dərc olunmuş elmi araşdırmalarda bu hadisəyə dair yeni və diqqətəlayiq faktlar ortaya çıxıb.
1984-cü ilin yaz gecəsində Səddam Hüseynin göstərişi ilə buldozerlər İmam Hüseyn türbəsinin ətrafındakı tikililəri dağıtmağa başladı. Rəsmi bəhanə yol qovşağı tikintisi idi. Söküntü zamanı məhv edilən tikililərdən biri də Füzulinin məzarının yerləşdiyi türbə oldu. Ancaq türbə dağıdılanda artıq Füzulinin məzarı boş idi. Çünki bir gün öncə Səddam rejiminin nümayəndələri məzarın içini açaraq böyük şairin qalıqlarını çıxarmış və Sultaniyyə məscidinə köçürmüşdülər. Füzulinin sümükləri uzun illər bu məsciddə saxlanıldı. Lakin bir müddət sonra həmin məscidin də yol tikintisi səbəbilə sökülməsi gündəmə gəldi və bu dəfə də şairin nəşinin taleyi qeyri-müəyyən qaldı.
Həmin dövrdə, Azərbaycan SSR rəhbərliyi İraq hökumətinə rəsmi nota göndərərək Füzulinin oğuzların Bayat tayfasından olan bir Azərbaycan şairi olduğunu qeyd edir və onun nəşinin Azərbaycana gətirilib, burada yüksək səviyyədə dəfn olunması üçün icazə istəyirdi. Lakin İraq tərəfi bu təkliflə razılaşmadı. Türk müəlliflərinin araşdırmalarında bildirilir ki, iraqlı rəsmilər cavablarında belə demişdilər: "Bağdadlı Süleyman oğlu Məhəmməd ərəb şairi olmasa da, İraq torpağında yaşamışdır. Onun nəinki sümükləri, hətta məzar torpağının bircə qum dənəsi belə bu torpaqdan çıxarıla bilməz."
Həmçinin oxuyun
Hadisədən illər keçdi. 1994-cü ildə Azərbaycan artıq müstəqil dövlət idi. Bu dəfə Azərbaycan dövləti İraqla birbaşa əlaqə qurdu və Füzulinin nəşinin ölkəyə gətirilməsi üçün rəsmi müraciət etdi. Qarşı tərəf isə bunun əvəzində belə bir təklif irəli sürdü: "Biz də Türkiyədən xahiş edərik, İslamdan öncəki dövrün məşhur ərəb şairi İmrul-Qeysin Ankaradakı məzarının İraqa köçürülməsinə icazə verilsin." Nəticədə İraq tərəfi bir daha təklifi rədd etdi.
Bununla belə, Azərbaycanın təkidi davam etdi. 1994-cü il sentyabrın 17-də Bağdadda “Füzuli” Konqresi keçirildi. Azərbaycanın tanınmış ziyalıları və füzulişünaslarından ibarət 128 nəfərlik nümayəndə heyəti Bağdada səfər etdi. Heyət üzvləri Füzulinin məzar məsələsinin həll olunmayacağı təqdirdə ölkəni tərk etməyəcəklərini bildirdilər. Üç gün və üç gecə davam edən danışıqlardan sonra İraq hökuməti Füzulinin qalıqlarının hörmətli bir məkanda dəfn ediləcəyinə və onun üçün yeni türbə tikiləcəyinə söz verdi.
Yeni məkan Azərbaycan tərəfinin seçimi ilə müəyyənləşdirildi — Həzrəti Hüseyn türbəsinin yaxınlığındakı məscidin qiblə yönünə baxan əlyazmalar hücrəsi. Füzulinin sümükləri həmin yerdə dəfn olundu və məzarın üzərinə mərmər kitabə yerləşdirildi. Lakin bütün bu proseslər zamanı, Füzulini özünün böyük şairi hesab edən Türkiyə tərəfi susqun mövqe sərgilədi. O gündən bəri, yəni 1995-ci ildən etibarən, Füzulinin məzarı həmin məkanda yerləşir.(kulis.az)
18:44 / 06 İyul 2025
Bu ölkə rusiyalılara pasport verilməsini dayandırdı
2
18:29 / 06 İyul 2025
Rusiya NATO-ya hücum edəcək: Kremlin növbəti qurbanı
12
18:16 / 06 İyul 2025
Kadırovun müraciəti yayıldı: “Mənim xəstəliyim...”
55
18:00 / 06 İyul 2025
Dünya rekordu qırdı
12
16:10 / 06 İyul 2025
Xaricdən məhsul gətirənlərin NƏZƏRİNƏ: Qaydalar dəyişir
19
15:49 / 06 İyul 2025
Onlar da imtahan verdilər
18
15:39 / 06 İyul 2025
Rusiya vətəndaşları bu pasportları dəyişməlidirlər - göstəriş verildi
20
15:29 / 06 İyul 2025
Məmmədmirzə Ağayev vəfat etdi
36
15:18 / 06 İyul 2025
Bu tarixə dolu və leysan gözlənilir
181
15:09 / 06 İyul 2025
Şəhid atası qəzada öldü
38
14:59 / 06 İyul 2025
Bakıda qızlar saçyolduya çıxdı: bir-birini yerdə SÜRÜDÜLƏR - VİDEO
179
14:37 / 06 İyul 2025
Bakıda külək ağacı avtobusun üzərinə aşırdı - Video
194
14:05 / 06 İyul 2025
Tramp yatmazdan əvvəl arvadını belə çağırır
51
12:59 / 06 İyul 2025
Sabah saat 10:00-dan QAZ OLMAYACAQ
67
12:46 / 06 İyul 2025
Vanqadan 2025-ci il üçün ən dəhşətli PROQNOZ
104
12:11 / 06 İyul 2025
Hava ilə bağlı vacib XƏBƏR
120
12:09 / 06 İyul 2025
Laçında qəza
73
11:57 / 06 İyul 2025
Yaponiyada güclü zəlzələ oldu
48
11:55 / 06 İyul 2025
Samir Bağırova görə öldürülən rəqqasə kim olub? — ŞOK DETALLAR
171
11:32 / 06 İyul 2025
ŞOK KƏŞFİYYAT MƏLUMATI: Moskva Bakı ilə gərginlik fonunda bu addımı atdı - DETALLAR
654
11:29 / 06 İyul 2025
Şəmkirdə faciə: Ölən var
70
11:25 / 06 İyul 2025
Anar Bağırov: Vəkillər Kollegiyasına qəbul müntəzəm həyata keçirilir
55
11:11 / 06 İyul 2025
Ukrayna vuruldu: Ölənlər var
56
09:59 / 06 İyul 2025
Pensiyaçılarla bağlı VACİB AÇIQLAMA - Bu sahələrdə...
746
© 2025 Oxu24.com Müəllif hüquqları qorunur.