Qaynar xətt:

(+99450) 247 90 86

İran Çindən silah gözləyir 

DÜNYA

123

27.06.2025, 15:30

Xorasan yazır ki, İran İsrail və ABŞ ilə 12 günlük müharibədə itkilərdən sonra Çinlə Chengdu J-10C çoxməqsədli qırıcıların alınması ilə bağlı danışıqları gücləndirib.

Tehran öz Hərbi Hava Qüvvələrini mümkün qədər tez modernləşdirməyə çalışır və Çin təyyarələri Rusiyanın Su-35-lərinə sərfəli və ucuz alternativ kimi qiymətləndirilir.

İran təxminən iyirmi ildir ki, J-10C ilə maraqlanır.

2015-ci ildə 150 ​​qırıcının tədarükü ilə bağlı müqaviləyə hazırlıq başladı, lakin sövdələşmə dalana dirəndi: Pekin ödənişin xarici valyutada aparılmasında israrlı idi, onun çatışmazlığını yaşayan Tehran isə neft və qazda barter ödənişləri təklif edirdi.

BMT-nin İslam Respublikasına qarşı silah embarqosu da müdaxilə etdi. 2020-ci ildə bu məhdudiyyətlər aradan qaldırıldı və danışıqlar yenidən başladı. Razılaşmanın miqyası 36 təyyarəyə endirildi, lakin tərəflər yenə ödənişlə bağlı razılığa gələ bilmədilər. İndi vəziyyət dəyişib: ABŞ iyunun 24-də Çinə sanksiyalar təhlükəsi olmadan rəsmi olaraq İrandan neft almağa icazə verdi ki, bu da müqavilə bağlamaq şansını artırdı.

Nəşrin yazdığına görə, İran Müdafiə Nazirliyinin rəisi, briqada generalı Əziz Nəsirzadənin iyunun 25-də Çindaoda keçiriləcək ŞƏT sammitinə səfərini bu kontekstdə nəzərdən keçirmək olar.

2025-ci il üçün hərbi balansa görə, İsraillə müharibədən əvvəl İran Hərbi Hava Qüvvələrində 150-yə yaxın qırıcı var idi. Bunlar əsasən İslam İnqilabından əvvəl ölkəyə miras qalmış Amerika istehsalı olan köhnəlmiş modellərdir. İranda həmçinin 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəllərində təhvil verilmiş 18 MiQ-29A/UB var, lakin onların əksəriyyəti ehtiyat hissələrinin çatışmazlığı və çətin texniki xidmət ucbatından döyüş effektivliyini itirib.

İranın aldığı sonuncu xarici qırıcılar 2023-cü ildə müqavilə bağlanmış dörd Rusiya Su-35 təyyarəsi olub. Tehran hazırda hər birinin qiyməti 100 milyon dollardan çox olan ümumilikdə 50 təyyarə sifariş edib, lakin Ukraynadakı müharibə səbəbindən hələlik çatdırılma ümidi yoxdur.

J-10C, Çinin Qərb F-16V və Gripen E-yə daha münasib alternativ kimi yerləşdirdiyi tək mühərrikli çoxməqsədli qırıcıdır. Bir vahidin qiyməti 60 milyon dollardan (əsas dəst) 90 milyon dollara qədər dəyişir (ehtiyat hissələri, zəmanət, silahlar və pilot hazırlığı ilə).

Nigar