Mərkəzi Bank qərar verdi
10 Dekabr 2025, 11:03
Qaynar xətt:
(+99450) 247 90 86
İQTİSADİYYAT
51
11.12.2025, 16:01
Bəzi banklar müştərinin kartından, işsiz qalması halında kredit öhdəliyini qarşılamaq məqsədilə əlavə sığorta ödənişləri və s. xidmət haqları tutur. Bu ödənişlər bir çox müştəri tərəfindən narazılıqla qarşılanır, çünki ödənişlərin məcburi olub-olmaması, tutma qaydaları və geri qaytarılma imkanları barədə kifayət qədər məlumat olmur.
Bank eksperti İsmayıl Məmmədov Qaynarinfo-ya bildirib ki, bankların əsas missiyası şəffaflıq, etibar və təhlükəsiz xidmətdir, ona görə də əlavə sığorta məhsullarının heç biri məcburi ola bilməz: “Bu xidmətlər yalnız müştərinin könüllü razılığı ilə təqdim olunur. İstənilən vaxt da imtina mümkündür. Əgər bank "məcburidir" deyirsə, bu, həm qanunsuz, həm də etik olmayan yanaşmadır. Çünki bankın birbaşa vəzifəsi kart əməliyyatlarının təhlükəsizliyini təmin etmək, 3D Secure, SMS təsdiqləmə və monitorinq sistemlərini ödənişsiz təqdim etmək, riskləri idarə etməkdir. “Dələduzluq sığortası” bankın öz təhlükəsizlik öhdəliyini müştəriyə satması demək deyil".
Qeyd edək ki, Mülki Məcəllənin 422 və 423-cü maddələri, həmçinin “İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Qanunun 10-cu maddəsi tələb edir ki, bütün müqavilə şərtləri müştəriyə əvvəlcədən, açıq şəkildə təqdim olunsun. “İşsizlik sığortası”, “dələduzluq sığortası” və digər əlavə xidmətlər yalnız müştərinin yazılı və ya elektron təsdiqi ilə aktivləşdirilə bilər. Razılıq yoxdursa, tutulmuş məbləğ hüquqi qüvvə daşımır və bu, istehlakçı hüquqlarının pozulmasıdır.
Roman Qaraşov: “İstehlakçılar bəzən virtual məkanda da aldadılır”
Həmçinin oxuyun
Vəkil Roman Qaraşov mövzunu “Yeni Müsavat”a şərh edərkən bildirdi ki, Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən, bankların müştərinin kartından “işsizlik sığortası”, “dələduzluq sığortası” və digər əlavə xidmətlərin göstərilməsi adı ilə ödəniş tutması yalnız müştərinin açıq və aydın razılığı olduqda mümkündür: “Müştəriyə əvvəlcədən məlumat verilmədən aktivləşdirilən xidmətlərin hüquqi qüvvəsi yoxdur və bu, istehlakçı hüquqlarının pozulması kimi qiymətləndirilir. Bankın təhlükəsizlik sistemlərini - 3D Secure, SMS təsdiqləmə, monitorinq və digər riskə nəzarət mexanizmlərini ödənişsiz təqdim etməsi bankın funksional öhdəliyidir və beynəlxalq təcrübədə də bu yanaşma qəbul olunub. Məsələn, Avropa İttifaqının İstehlak Kreditləri Direktivinə görə istehlakçıya kreditlə bağlı əlavə sığorta və ya xidmətin məcburi şəkildə satılması qadağandır; ABŞ-də CFPB isə belə halları "aldadıcı və ədalətsiz praktika" kimi qiymətləndirir. Bu baxımdan, əlavə sığorta xidmətləri yalnız könüllü əsasda qəbul edilə bilər və bankın onları “məcburi” kimi təqdim etməsi hüquqi və etik prinsiplərlə ziddiyyət təşkil edir.
Belə hallarla üzləşən müştəri ilk növbədə bankdan yazılı izahat və tutulmuş vəsaitin geri qaytarılmasını tələb etməlidir. Əgər bank məsələnin həllində maraqlı olmazsa, istehlakçı Azərbaycan Mərkəzi Bankına şikayət etmək hüququna malikdir. Bu mərhələdə də nəticə əldə olunmazsa, məsələ məhkəmə qaydasında mübahisələndirilə bilər. Məhkəmə Mülki Məcəllənin 422-423-cü maddələrinə əsaslanaraq, razılıq olmadan tutulmuş ödənişlərin geri qaytarılmasına və müqavilə şərtlərinin istehlakçı mənafeyinə uyğun şəkildə dəyişdirilməsinə qərar verə bilər. Bu mexanizmlər həm milli qanunvericilikdə, həm də beynəlxalq istehlakçı müdafiəsi standartlarında olduğu kimi, müştərinin hüquqlarını qorumağa və bankların daha şəffaf, ədalətli fəaliyyətini təmin etməyə xidmət edir".
17:31 / 11 Dekabr 2025
1
17:29 / 11 Dekabr 2025
6
17:15 / 11 Dekabr 2025
183
16:47 / 11 Dekabr 2025
41
16:40 / 11 Dekabr 2025
40
16:32 / 11 Dekabr 2025
227
16:14 / 11 Dekabr 2025
315
16:12 / 11 Dekabr 2025
35
15:57 / 11 Dekabr 2025
429
15:52 / 11 Dekabr 2025
36
15:36 / 11 Dekabr 2025
454
15:10 / 11 Dekabr 2025
446
14:59 / 11 Dekabr 2025
268
14:57 / 11 Dekabr 2025
74
14:49 / 11 Dekabr 2025
80
14:38 / 11 Dekabr 2025
1043
14:35 / 11 Dekabr 2025
78
14:24 / 11 Dekabr 2025
174
14:21 / 11 Dekabr 2025
76
14:03 / 11 Dekabr 2025
1427
13:55 / 11 Dekabr 2025
57
13:47 / 11 Dekabr 2025
69
13:40 / 11 Dekabr 2025
242
13:37 / 11 Dekabr 2025
75
© 2025 Oxu24.com Müəllif hüquqları qorunur.