Kəmaləddin Heydərov əmr imzaladı
29 Dekabr 2025, 17:58
Qaynar xətt:
(+99450) 247 90 86
CƏMİYYƏT
714
08.12.2025, 20:54
Ötən günlərdə Cloudflare-də yaranan qlobal problem nəticəsində ölkədə 9 minə yaxın milli resurs çöksə də, dövlət sektorunun – XRİTDX-in perimetri daxilində olan GOV resurslarının bir saniyə belə dayanmadığını təqdirəlayiq addım kimi qeyd etmişdim. Nə qədər qəribə olsa da, bəziləri, hətta intellektinə şübhə etmədiklərim də bunun “adi hadisə” olduğunu, sadəcə, “Cloudflare”dən istifadə etmirlər” deyə bəsit yanaşma sərgilədilər.
Oxu24.com-un xəbərinə görə, bunu ekspert Osman Gündüz bildirib.
O, məsələnin mahiyyətinə bir daha diqqət çəkib:
“1. XRİTDX nümunəsi – milli təhlükəsizliyi seçən doğru qərar
İllər öncə Cloudflare rəsmiləri ölkəmizdə müştəri toplayarkən, ucuz və şirnikləndirici təkliflərlə çıxış edirdilər. Xeyli kritik qurumlarla müqavilələr də bağlamışdılar və indi çökən saytlardan bu açıq-aşkar görsənir. XRİTDX və təhlükəsizliyə cavabdeh digər dövlət strukturları isə bu təkliflərə uymadı, separat sövdələşməyə getmədi, milli təhlükəsizlik risklərini nəzərə aldı və lokal təhlükəsizlik sistemlərinə üstünlük verdilər. Bu sistemi illər ərzində təkmilləşdirərək dayanıqlı infrastruktura çevirdilər. Nəticə? Qlobal böhranda belə ölkənin kritik infrastrukturu ayaqda qaldı.
Həmçinin oxuyun
2. Nəqliyyat Nazirliyinin nümunəsi – yanlış qərarın milyonluq fəsadı
2008-ci ildə Koreyanın “SK C&C” şirkətinin rəsmiləri ölkəmizdə başqa bir təkliflə, “intellektual nəqliyyat sistemi” qurmaq təklifilə o zamankı nazir Ziya Məmmədovla danışıqlar aparmışdı. Nazir həmin şirkətlə xarici həllin Azərbaycana gətirilib tətbiqi üçün 100 milyon dollarlıq müqavilə imzaladı. 2011-ci ildə Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzi istifadəyə verildi. Lakin elə ilk günlərdən sistem işləmədi və özünü doğrultmadı. Yeniləmək istədikdə isə məlum oldu ki, həmin xarici şirkət proqram təminatının ilkin kodlarını Azərbaycana verməyib. İlkin kodlar üçün daha böyük vəsaitlər tələb edildi. Güman ki, hökumət də bu vəsaitləri verməkdən imtina etdi. Nəticə isə hamıya bəllidir: Havaya sovrulan milyonlar, iflas etmiş dövlət layihəsi, qarşıya qoyulan vəzifələrin heç birini yerinə yetirməyən “intellektual nəqliyyat sistemi” və gündəlik həyatımızn bir parçası olan tıxaclar.
Bu gün həmin 100 milyonluq layihədən yalnız dayanacaqlardakı sınıq-salxaq monitorlar qalıb. Yeri gəlmişkən, hələ də Ziya müəllimdən bunun hesabatının tələb edildiyini xatırlamıram. 30 illik təcrübəm əsasında belə nümunələrin sayını çoxalda da bilərəm. Amma ümid edirəm baş verənləri sadə hadisə olaraq dəyərləndirənlər üçün bu iki nümunə yetərli olar”.
17:58 / 29 Dekabr 2025
23
17:25 / 29 Dekabr 2025
714
17:08 / 29 Dekabr 2025
36
17:03 / 29 Dekabr 2025
46
17:00 / 29 Dekabr 2025
37
16:53 / 29 Dekabr 2025
36
16:38 / 29 Dekabr 2025
52
16:13 / 29 Dekabr 2025
91
15:59 / 29 Dekabr 2025
57
15:56 / 29 Dekabr 2025
407
15:47 / 29 Dekabr 2025
51
15:41 / 29 Dekabr 2025
92
15:22 / 29 Dekabr 2025
1047
15:11 / 29 Dekabr 2025
492
15:03 / 29 Dekabr 2025
67
15:01 / 29 Dekabr 2025
59
15:00 / 29 Dekabr 2025
60
14:55 / 29 Dekabr 2025
61
14:43 / 29 Dekabr 2025
807
14:28 / 29 Dekabr 2025
161
14:24 / 29 Dekabr 2025
96
14:21 / 29 Dekabr 2025
67
14:19 / 29 Dekabr 2025
66
14:14 / 29 Dekabr 2025
81
© 2025 Oxu24.com Müəllif hüquqları qorunur.