Elton Məmmədov 3 milyonla canını qurtara biləcəkmi?    —   Hüquqşünas DANIŞIR

Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının İşlər idarəsinin sabiq müdiri, hazırda həmin qurumun Rəyasət Heyəti Aparatının Sosial xidmətlər şöbəsinin müdiri Məmmədov Elton Arzuman oğlunun Baş prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsində istintaq edilən cinayət işi başlanıb.Qeyd olunan məlumat mediada yayıldıqdan sonra Elton Məmmədov belə  bir  məsələnin olmadığını,3 milyon manatı  mənimsəmədiyini bildirmişdi.Dünən Baş Prokurorluq rəsmi açıqlama yayaraq Elton Məmmədova xəbərdarlıq etmişdi.Baş Prokurorluğun məlumatında  “istintaq tədbirləri nəticəsində əsassız olaraq xərclənmiş 3 milyon manat büdcə vəsaitinin Elton Məmmədov tərəfindən tam şəkildə dövlət büdcəsinə ödənilməsi təmin edilib”, ifadələri də yer alıb.

Bu,o deməkdir ki, Elton Məmmədovun 3 milyonluq cinayəti rəsmən təsdiqlənir. Ortada iki sual var: Elton Məmmədov həbs ediləcəkmi və adının cinayət işində hallandığı bir şəxsin vəzifədə qalması nə dərəcədə doğrudur?

Oxu24.com məsələni araşdırmağa çalışıb.

Mövzu ilə bağlı Oxu24.com-un suallarını cavablandıran hüquqşünas Ellada Bayramova bildirib ki, məsuliyyətdən tam azad olmaq – yəni cinayət məsuliyyətinə heç vaxt cəlb edilməmək – yalnız ödəniş faktının özü ilə avtomatik baş vermir.

Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində (bundan sonra “Məcəllə”) cinayət məsuliyyətindən azad edilmə və cəzanın müəyyən hallarda azaldılması ilə bağlı normalar mövcuddur.

Fotoda hüquqşünas Ellada Bayramova

Cinayət məsuliyyətindən azad etmə (cəza çəkməkdən azad edilmə)

Həmçinin oxuyun

Xalq artisti ilə bağlı ÜZÜCÜ XƏBƏR

Gecə telefona baxanlara nevroloqdan XƏBƏRDARLIQ: Bu xəstəlik yaradırmış...

İş günlərinin yeri dəyişdirildi 

DİN əməliyyat keçirib: Həbs olunan var -VİDEO

Məcəllənin 80-1-ci maddəsində “Zərərçəkmiş şəxslə barışmaqla, cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın və ya əldə edilmiş gəlirin tamamilə ödənilməsi ilə bağlı cəza çəkməkdən azad edilmə” nəzərdə tutulur.  Bu o deməkdir ki, məhkum edilmiş şəxsə (yəni məhkəmə hökmü ilə cinayətkarlıq təsdiq olunmuş şəxsə) müəyyən şərtlər daxilində – ziyan tam ödənmişsə və digər şərtlər mövcuddursa – cəza çəkməkdən azad edilmə imkanı verilə bilər.

Məsuliyyətdən azad edilmə (cinayət məsuliyyətindən azad olma) Eyni Məcəllədə məsuliyyətdən azad edilmə halları da nəzərdə tutulub. Yəni bəzi hallarda şəxsin törətdiyi əməldə məsuliyyətə cəlb edilməməsi mümkündür (məcəllədə “məsuliyyətə cəlb edilməmək” və ya “məsuliyyətindən azad etmək” kimi ifadələr yer alır).  Bu hallar çox vaxt müəyyən cinayət törədilmə formasının (yəni əməlin açıq-ayrı cinayət tərkibi yaratmaması) və ya cinayəti törədən şəxslə  bağlı xüsusi şərtlərin mövcudluğu ilə bağlıdır.

Amma burada bir neçə mühüm məhdudiyyət var:

Bu norma sadə şəkildə “pul ödədi, məsuliyyətdən tam azad olundu” demək deyil. Məcəllə ziyan və ya əldə edilmiş gəlirin tam ödənilməsi ilə bağlı azadlıq verə bilər – amma yalnız “cəza çəkməkdən azad etmə” üçün, yəni artıq məhkum edilmiş şəxs üçün. Cinayət məsuliyyətindən tam azad etmə üçün isə əməlin cinayət tərkibi yaratmaması və ya məsuliyyətdən azad edilməyə əsas verən şərtlərin olması vacibdir.

Həmçinin, “özünü təqsirli saymamaq”, “zərərçəkmişlə barışmaq”, “zərərin ödənilməsi” kimi şərtlər də arada ola bilər. 

Ekstremal, ağır və xüsusilə ağır cinayətlərə görə bu azad etmə formaları tətbiq olunmaya bilər. 

Konkrekt vəziyyət – Elton Məmmədov və 3 milyon manat məsələsi

Siz qeyd etdiniz ki, haqqında cinayət işi olan şəxs (Elton Məmmədov) 3 milyon manatı ödəyib. Bu halda onun məsuliyyətdən tam azad olması mümkündürmü?

Əgər “ödəyib” dediyiniz məbləğ həmin cinayətin nəticəsində vurulmuş ziyan və ya əldə edilmiş gəlirin məbləği olub və həmin şəxs zərərçəkmişlə barışıbsa, bu bir şərt ola bilər ki, cəzanın icrası zamanı “cəza çəkməkdən azad edilmə” yolu açılsın (Məcəllə 80-1).

Lakin məsuliyyətdən tam azad olmaq – yəni cinayət məsuliyyətinə heç vaxt cəlb edilməmək – yalnız ödəniş faktının özü ilə avtomatik baş vermir. Bu, cinayətin tərkibi, təqsirin sübutu, işin istintaq mərhələsi, məhkəmə hökmünün çıxması və tətbiq ediləcək cəzaların növü kimi faktorlardan asılıdır. Bundan başqa, cəza çəkməkdən azad edilmənin tətbiqi üçün məhkum olma hökmü olmalı və həmin hökmün icrası prosesində ziyan tam ödənilməlidir. Əgər şəxs hələ məhkəmə hökmü ilə məhkum edilməyibsə, yalnız “cinayət işi açılıb” demək məsuliyyətdən azadlıq demək deyil.

Beləliklə, 3 milyon manat ödəyib adıçəkilən şəxs üçün tam məsuliyyətdən azad olma mümkün ola bilər – şərtlərlə, amma bu, avtomatik deyil və tam olaraq qanunvericiliyin tələblərinə uyğun icra edilməlidir.

Cinayət işi üzrə istintaq orqanı sübut toplamalıdır, ittiham irəli sürülməlidir, məhkəmə hökmü çıxmalıdır. Ödəniş faktı müvafiq olaraq ziyanın ödənilməsi kimi sənədləşdirilməlidir.

“Barışma” (zərərçəkmişlə) şərti ola bilər. Məcəllədə bu növ hallar nəzərdə tutulub. (80-1 və s.)

Konkretdə şəxs “haqqında cinayət işi açılmışdır” – bu, hələ məhkəmənin hökmü deyil. Hətta ödəniş olunubsa da, hökm çıxana qədər məsuliyyətdən azad edilmə tətbiq edilməyə bilər.

Praktikada isə bu tip məsələlərdə “zərərin ödənilməsi” + “barışma” + “məqbul davranış” kimi halların olub-olmaması mühakimə qərarına təsir edir.

Elton Məmmədovun hazırda AMEA-da tutduğu vəzifədə qalma sualına cavab almaq məqsədi ilə sözügedən qurumla əlaqə saxladıq.Sorğumuza cavab veriləcəyi deyilsə də,sonradan telefon zənglərinə cavab verən olmadı.

Miri Məcidli