Ad,soyad,ata adını dəyişdirmək İSTƏYƏNLƏRƏ VACİB XƏBƏR 

Bəzən adımız xoşumuza gəlməyə bilər.Bəs,biz adımızı necə dəyişə bilərik?Ümumiyyətlə ad dəyişmək bizə neçəyə başa gələcək?Bunun qanuni yolları nədir?

Oxu24.com bu və digər sualalrla bağlı hüquqşünas Ellada Bayramova ilə əlaqə saxlayıb.

Hüquqşünasın sözlərinə görə,yaş həddi yetkin şəxslər (18+) öz adını, ata adını və soyadını dəyişmək üçün ərizə verə bilər.

"Bir şəxsin neçə dəfə adını dəyişə bilməsi — ümumi qayda qanunda ümumi məhdud say barədə konkret limit (məsələn “maksimum N dəfə”) yoxdur: yetkin şəxslər 18 yaşdan sonra istənilən vaxt adını,ata adını,soyadını dəyişmək üçün ərizə verə bilərlər. Lakin müəyyən məhdudiyyətlər və istisnalar mövcuddur.

Xüsusi məhdudiyyət: soyadın sonluğunu dəyişmə (məsələn «-ov», «-yev»  milli sonluqlara) ilə bağlı əməliyyatlar üzrə uşaq dövründə və bəzən bir dəfə tətbiq olunur — bəzi hallar üçün məhdudiyyətlər və xüsusi qaydalar var. Uşaqlarla bağlı rejimlərdə valideyn razılığı tələb olunur",-deyə hüquqşünas bildirib.

Bəs,hansı hallarda ad dəyişdirməyə yol verilmir?

Hüquqşünas Ellada Bayramovanın sözlərinə görə,şəxs cinayət işində şübhəli və ya təqsirləndirilən qismində olduqda (cinayət prosesindədirsə)ad,ata adı, soyadın dəyişdirilməsinə adətən  yol verilmir.

Aşağıdakı hallarda ad,soyadın,ata adının dəyişdiirlməsinə yol verilmir:

-Şəxsə qarşı əvvəllər məhkəmə tərəfindən cəza verilibsə və müəyyən məhdudiyyətlər nəzərdə tutulubsa (praktikada qeydiyyat orqanı ərizəni yoxlayır).

Bəzi hallarda məcburi tibbi tədbir altında olan şəxslərə yol verilmir.

Bu məhdudiyyətlər müraciətin yoxlanılması zamanı tətbiq olunur; əgər qeydiyyat orqanı imtina etsə, şəxs məhkəməyə müraciət edə bilər.  Müraciət edənin  yaş həddi yetkin şəxslər (18+) öz adını, ata adını və soyadını dəyişmək üçün ərizə verə bilər.

Uşaqlarda (məsələn 10 yaşdan yuxarı) valideynlərin və ya qanuni nümayəndələrin razılığı tələb olunur. Prosedur — hansı addımlar atılır (qısa praktiki bələdçi) Hazırlıq: lazım olan sənədləri toplayın — ərizə, doğum şəhadətnaməsi, şəxsiyyəti təsdiq edən sənədin (şəxsiyyət vəsiqəsi) surəti (notariatla təsdiq olunmuş), nikah / boşanma şəhadətnaməsi (əgər varsa), uşaqların sənədləri (əgər varsa), hərbi bilet və s. (gərəkəndə). Müraciət: yaşayış yeri üzrə qeydiyyat şöbəsinə (keçmiş ZAGS) və ya ASAN/Xarici ölkədə konsulluğa ərizə verirsiniz. Qeydiyyat orqanı sənədləri yoxlayır. 

Həmçinin oxuyun

Müdafiə Nazirliyində yüksək vəzifəli hərbçi həbs olundu

Şəhid anası yanğında dünyasını dəyişdi

Təcili! Milli Məclis bu qərarları qəbul etdi

Pensiyalar nə qədər artırılacaq? - Millət vəkili 

Qərar: sənədlər yoxlandıqdan sonra 15 günədək ərzində qeydiyyat orqanı qərar verir; əgər rədd edilsə, şəxs məhkəməyə müraciət edə bilər.

Yeni sənədlər: ad dəyişdikdən sonra şəxsiyyət vəsiqəsi, pasport, bank, sosial təminat və digər sənədləri yeniləməlidir — bunun üçün ayrıca dövlət rüsumları və prosedurlar var. 

Rəsmi xərclər — nə qədər başa gəlir (təxmini və mərhələli) Əsas rüsumlar (rəsmi, dövlət xidmətləri): Ad, soyad, ata adının qeydiyyatı üçün dövlət rüsumu — 10 AZN (ASAN xidmət rəsmi məlumatına görə). (bu, qeydiyyat orqanına müraciət üçün olan əsas rüsumdur). Şəxsiyyət vəsiqəsinin (ID) yenidən verilməsi — standart müddətdə verilmə üçün təxminən 5 AZN (ASAN xidmət: 10 iş günü üçün 5 AZN; sürətli xidmətlər də mövcuddur və baha ola bilər). (ID yenidən verilməsi ad dəyişikliyi səbəbindən tələb olunur). Beynəlxalq pasportun yenilənməsi (ad/soyad dəyişdikdə beynəlxalq pasportun da dəyişdirilməlidir): normal müddətdə verilmə üçün rüsumlar yaşa və sürətə görə dəyişir; yetkin vətəndaş üçün nümunəvi məbləğ: 10 iş günü içində — ~60 AZN, daha sürətli xidmətlər üçün 5 iş günü — 120 AZN, 1 iş günü — 210 AZN və s. (BPQMI rəsmi cədvəllərinə görə). Notariat xərcləri — ərizənin bəzi surətlərinin notariatla təsdiqi üçün hər imza, əsas xidmət üzrə kiçik rüsumlar ola bilər (məsələn, bəzi hallarda 3 AZN və s. — dövlət rüsumları qaydalarına görə). Ayrıca foto çəkdirmə, surətlərin hazırlanması və s. əlavə xərclər olacaq. 

Təxmini ümumi (sadə hall üçün): Qeydiyyat (10 AZN) + ID (5 AZN) + pasport (60 AZN) + notariat və foto və s. (~10–30 AZN) = təxminən 85–105 AZN. Bununla yanaşı, əgər sənədləri daha qısa müddətdə (1–5 iş günü) almaq və ya əlavə rüsumlar (tərcümə, məhkəmə xərcləri əgər lazım olsa, vəkil xidməti) tələb olunarsa, məbləğ artacaq. (bu rəqəmlər rəsmi cədvəllərə əsaslanan nümunədir). Məhkəmə yolu və imtina halı. Qeydiyyat orqanı ərizəni əsaslı səbəb olmadan rədd edərsə, şəxs məhkəməyə müraciət edib (məhkəmə qaydasında) ad/soyad/ata adının dəyişdirilməsini tələb edə bilər. Məhkəməyə müraciət hallarında əlavə məhkəmə xərcləri, vəkil haqqı və s. ola bilər.  Praktiki məsləhətlər (qısa) Planlaşdırmadan əvvəl ASAN və ya qeydiyyat şöbəsinin saytından konkret sənəd siyahısını və cari rüsumları yoxlayın. (bəzən kiçik dəyişikliklər və əlavə sənədlər tələb oluna bilər). Əgər borc, məhkəmə işi və ya cinayət prosesi ilə əlaqədar vəziyyətiniz varsa, əvvəlcə statusu yoxlayın — çünki bu, ərizənin rədd edilməsinə səbəb ola bilər. 

Ad dəyişikliyindən sonra BANK hesabları, sosial təminat, iş yeri, diplomlar və s. sənədləri də yeniləməlisiniz — əlavə vaxt və xərclər ola bilər. 

Əsas rəsmi mənbələr (sürətli istinad) Adın, ata adının və soyadın verilməsi və dəyişdirilməsi qaydaları — e-qanun.az (nazirlər kabineti qaydaları). ASAN — ad,ata adı, soyadın dəyişdirilməsinin qeydiyyatı, tələb olunan sənədlər və dövlət rüsumu 10 AZN. Qeydiyyat və pasport xərcləri və yeniləmə qaydaları — BPQMI (pasport rüsumları: nümunə 60 AZN və s. yetkin şəxslər üçün). 

Hazırladı:Miri Məcidli