HEYDƏR ƏLİYEV – MİLLƏTİN ƏBƏDİ LİDERİ  

10 may 1923-cü ildə Naxçıvanda dünyaya göz açan Heydər Əliyev, əsrin ən mürəkkəb siyasi proseslərinin içindən keçərək Azərbaycan xalqının taleyini dəyişdirən tarixi şəxsiyyətə çevrildi. Onun həyatı yalnız bir insanın bioqrafiyası deyil, bütöv bir xalqın keçdiyi yolun güzgüsüdür. Ulu Öndərin uşaqlıq illəri Naxçıvanın qədim mədəniyyət, zəhmət və vətənpərvərlik ənənələri ilə yoğrulmuşdu. Elə bu mühit də onun gələcək xarakterini, prinsipiallığını, dönməzliyini və dövlətçiliyə bağlılığını formalaşdırdı.

Heydər Əliyev ilk təhsilini Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunda aldı, daha sonra Bakıdakı Sənaye İnstitutunda təhsilə başladı, lakin müharibə səbəbindən davam etdirə bilmədi. Gənc yaşlarından dövlət idarəçiliyi işlərinə qatılan Əliyev 1944-cü ildən etibarən Azərbaycan Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsində xidmət etməyə başladı. 1950-ci illərdə Leninqradda xüsusi təhsil alan Heydər Əliyev sürətlə yüksələrək Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarında ən nüfuzlu xadimlərdən biri oldu. 1957-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirməsi isə onun intellektual çevrəsini daha da genişləndirdi.

1969-cu il Azərbaycan tarixində dönüş nöqtələrindən biri kimi xatırlanır. Həmin il Heydər Əliyev Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçildi və respublikanın idarəçiliyinə rəhbərlik etməyə başladı. O dövrə qədər geri qalmış, sənaye və kənd təsərrüfatı sahələrində böyük problemlərlə üzləşən Azərbaycan, qısa zamanda inkişaf mərhələsinə qədəm qoydu. Onun rəhbərliyi altında yeni zavodlar açıldı, fabriklər tikildi, yollar, körpülər, infrastrukturlar quruldu. Azərbaycanın elmi, mədəni və sosial həyatı canlandı, intellektual mühit gücləndi, təhsil sahəsində geniş imkanlar yarandı. Bu illər Azərbaycanın sovet məkanında yüksək nüfuz qazanmasına səbəb oldu.

1982-ci ildə Heydər Əliyev SSRİ kimi nəhəng bir dövlətin ən yüksək vəzifələrindən biri olan Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini təyin edildi. Bu, onun təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütün sovet coğrafiyası üçün nə qədər böyük dövlət xadimi olduğunu göstərirdi. Lakin 1987-ci ildə o, M.Qorbaçovun ədalətsiz siyasətinə etiraz olaraq vəzifədən istefa verdi. Bu, böyük cəsarət və prinsipiallıq nümunəsi idi.

1990-cı ilin qanlı yanvar hadisələrindən sonra Heydər Əliyev Azərbaycanın Moskvadakı nümayəndəliyinə gələrək SSRİ rəhbərliyini xalqımıza qarşı törədilmiş qırğına görə açıq şəkildə ittiham etdi. Xalqın haqq səsini müdafiə edən bu addım böyük siyasi məsuliyyət tələb edirdi. Bir müddət sonra o, Naxçıvana qayıtdı, xalq tərəfindən Ali Məclisə deputat seçildi və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri kimi bölgəni çətinliklərdən çıxardı.

1993-cü ildə Azərbaycan böyük dövlətçilik böhranı, xaos və parçalanma təhlükəsi ilə üz-üzə qaldı. Vətəndaş müharibəsi ehtimalı gün-gündən güclənirdi. Xalqın təkidli tələbi ilə Heydər Əliyev Bakıya dəvət edildi. 15 iyun 1993-cü ildə Ali Sovetin sədri olaraq hakimiyyətə qayıdışı Azərbaycanda sabitlik və inkişafın başlanğıcı oldu. Elə bu gün də “Milli Qurtuluş Günü” kimi tarixə həkk olunub.

3 oktyabr 1993-cü ildə Azərbaycan xalqı ona etimad göstərərək Prezident seçdi. Heydər Əliyev ölkəni dağılmaqdan qurtardı, hüquqi dövlətin təməlini qoydu, iqtisadiyyatın dirçəldilməsi, ordunun qurulması, xarici siyasətin formalaşdırılması sahələrində böyük işlər gördü. Əsrin müqaviləsi ilə Azərbaycanın dünya enerji xəritəsində önəmli mövqeyi təmin edildi, neft strategiyası yeni mərhələyə qədəm qoydu. Bu strategiya sonralar ölkəyə milyardlarla sərmayə gətirdi və Azərbaycanın müasir iqtisadi modelinin əsasını formalaşdırdı.

Ulu Öndər təhsili dövlətin prioritet istiqaməti sayırdı. Onun təşəbbüsü ilə yüzlərlə məktəb tikildi, universitetlərin fəaliyyəti gücləndirildi, gənclərlə bağlı dövlət proqramları hazırlandı. Heydər Əliyev jurnalistikanın inkişafına, medianın modernləşməsinə xüsusi diqqət yetirir, mətbuatın cəmiyyətin inkişafındakı rolunu yüksək qiymətləndirirdi. O, müstəqil medianın formalaşması, informasiya azadlığının təmin edilməsi üçün mühüm qərarlar qəbul etmişdi.

Heydər Əliyev dünya siyasətində özünü güclü liderlik keyfiyyəti, çevik diplomatik düşüncəsi və regionu sabitliyə aparan müdrik dövlət xadimi kimi tanıtmışdı. O, təkcə Azərbaycanın deyil, bütövlükdə Cənubi Qafqazın siyasi xəritəsini dəyişdirən şəxsiyyət kimi beynəlxalq miqyasda böyük hörmət qazanmışdı. Ümummilli Lider dünya arenasında ilk növbədə strateji qərarları, dəmir məntiqi, siyasi uzaqgörənliyi və dövlət idarəçiliyində göstərdiyi qətiyyət ilə tanınırdı. Onun beynəlxalq nüfuzu şəxsi xarizması, danışıqlardakı peşəkarlığı və diplomatik elastikliyi ilə daha da güclənirdi.

Heydər Əliyevi dünyaya tanıdan əsas proseslərdən biri “Əsrin müqaviləsi” idi. Bu müqavilə təkcə Azərbaycanın enerji siyasətinin deyil, həm də beynəlxalq münasibətlər sisteminin oyun qaydalarını dəyişdirən addım idi. Dünya siyasətçiləri Heydər Əliyevin qlobal enerji təhlükəsizliyinə verdiyi töhfəni yüksək qiymətləndirirdi. O, Azərbaycanı beynəlxalq enerji xəritəsinə çıxarmaqla ölkəni nüfuzlu dövlətlərin strateji tərəfdaşına çevirdi. ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa, Türkiyə və bir sıra Avropa ölkələri onun neft diplomatiyasını regionda sabitlik modeli kimi görürdü.

Bundan başqa, Heydər Əliyev multikulturalizm, tolerantlıq və dinc yanaşı yaşamaq kimi dəyərləri dünyaya tanıdan dövlət xadimlərindən biri olmuşdur. Onun siyasətində din və millət ayrı-seçkiliyi yox idi; o, bütün etnik və dini qrupların təhlükəsizliyini və mədəni inkişafını dövlət prinsipi kimi qoruyurdu. Bu siyasət ona beynəlxalq humanitar təşkilatların da hörmətini qazandırmışdı.

Ulu Öndərin xarici siyasətdəki ən böyük üstünlüklərindən biri çoxvektorlu diplomatiya idi. O, nə bir dövlətə tam arxalanır, nə də birindən imtina edirdi. Hər tərəflə balanslı münasibətlər quraraq Azərbaycanı böyük güclər arasında müstəqil xətt üzrə aparan lider kimi tanıtdı. Bu, dünyada “Azərbaycan modelinin memarı” kimi dəyərləndirilirdi.

Heydər Əliyev həmçinin sülh və təhlükəsizlik məsələlərində beynəlxalq miqyasda tərəfdaş kimi tanınırdı. Beynəlxalq təşkilatlar onu danışıqları bacaran, kompromisə gedə bilən, lakin milli maraqlardan geri çəkilməyən lider kimi qəbul edirdilər. İstər BMT, istər ATƏT, istər NATO ilə əməkdaşlıqda onun siyasi zəkası və balanslı mövqeyi diqqət mərkəzində olurdu.

Heydər Əliyev həmçinin mədəniyyət, ədəbiyyat və incəsənət sahəsində böyük layihələrə imza atdı. Muzeylər, teatrlar, mədəni mərkəzlər bərpa edildi, milli-mənəvi dəyərlərin yaşadılması üçün geniş imkanlar yaradıldı. Azərbaycan diasporunun güclənməsi, xaricdə Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya tanıdılması onun fəaliyyətinin mühüm hissəsi idi.

Heydər Əliyev jurnalistikanı cəmiyyətin inkişafına xidmət edən ən önəmli sahələrdən biri kimi qiymətləndirirdi. Onun fikrincə, mətbuat dövlətlə xalq arasında körpü rolunu oynayan, ictimai düşüncəni formalaşdıran, maarifləndirici gücə malik bir tribuna idi. Ulu Öndər hesab edirdi ki, jurnalist obyektiv olmalı, hadisələri təhlil etməyi bacarmalı, cəmiyyətə həqiqəti çatdırmalı və dövlətin informasiya təhlükəsizliyini qorumaq məsuliyyətini dərk etməlidir. Onun ən önəmli tezislərindən biri belə idi: “Mətbuat azad olmayan yerdə demokratiyadan danışmaq mümkün deyil.” Bu fikir Azərbaycan mətbuatının modernləşməsi və azad informasiya mühitinin formalaşması üçün əsas prinsip kimi qəbul olunmuşdu.

Həmçinin oxuyun

Sabah bu ərazilərdə leysan olacaq, qar yağacaq - XƏBƏRDARLIQ

Bakı meriyasında təcili İCLAS: Eldar Əzizovdan xüsusi TAPŞIRIQ  

Ukraynadan Rusiyaya ŞOK ZƏRBƏ: Güclü yanğın BAŞLADI

Bu tarixlərdə İŞ OLMAYACAQ   –   RƏSMİ SİYAHI AÇIQLANDI

Heydər Əliyev müstəqillik illərində medianın rolunu daha da yüksəldərək, mətbuatın sərbəst fəaliyyət göstərməsi üçün hüquqi baza yaratdı. Onun dövründə senzura ləğv olundu, informasiya azadlığı rəsmən təmin edildi, jurnalistlərin təhlükəsizliyi və hüquqları dövlət səviyyəsində qoruma altına alındı. O, jurnalistikanı dövlət siyasətinin ayrılmaz hissəsi hesab edirdi və mətbuatın məsuliyyətli, peşəkar, etik davranışla işləməsinin cəmiyyət üçün həyati əhəmiyyət daşıdığını vurğulayırdı. Heydər Əliyev hər çıxışında media nümayəndələrinə yüksək etimad göstərir, onların fəaliyyətini ölkənin inkişafı üçün vacib bir xidmət kimi dəyərləndirirdi. Onun konsepsiyasına görə, jurnalist informasiyanı yalnız ötürən deyil, həm də onu təhlil edib düzgün çərçivəyə salan bir intellektualdir.

Ulu Öndərin dövlətçilik fəlsəfəsi humanizmə, sülhə, ədalətə və tolerantlığa əsaslanırdı. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlarda nüfuz qazandı, müstəqil dövlət kimi möhkəmləndi və regionun liderinə çevrildi.

2003-cü ilin dekabrında Heydər Əliyevin vəfatı Azərbaycan üçün böyük itki olsa da, onun qoyduğu irs bu gün də yaşayır və ölkəmizin inkişaf yolunu müəyyən edir. Onun ideyaları Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir, Azərbaycan Heydər Əliyevin qurduğu möhkəm təməllər üzərində daim güclənir.

Bu gün Heydər Əliyevin xatirəsi yalnız qəlblərdə deyil, Azərbaycanın hər bir uğurunda, hər bir inkişafında, hər bir islahatında yaşayır. O, tarixə yalnız böyük siyasi lider kimi deyil, həm də xalqının taleyini dəyişdirən müdrik və qətiyyətli dövlət başçısı kimi düşüb. Ulu Öndər həyatını Azərbaycana həsr etdi və bu gün onun irsi ölkəmizin ən dəyərli sərvətlərindən biridir.

12 dekabr — yalnız bir anım tarixi deyil; bu gün Azərbaycan xalqının qurucu liderinə olan ehtiramının, minnətdarlığının və davam edən hörmətinin bir simvoludur. Çünki Heydər Əliyev təkcə keçmişin siyasi xadimi deyil, həm də bu günün sabitliyinin və gələcəyin güvəninin memarıdır.

Onun irsi, fikirləri, qurduğu dövlətçilik modeli yaşayır və hər yeni nəsil üçün yenidən aktual olur. Azərbaycanın gələcək illərdə daha da güclənməsi, daha böyük uğurlar qazanması, dünya siyasətində mövqeyini möhkəmlətməsi — məhz bu irsin davam etdirilməsi ilə mümkündür.

Heydər Əliyev yaşadı — xalqı üçün, dövləti üçün, tarixin yaddaşı üçün.

Və yaşamaqda davam edir — gördüyü işlərdə, qoyduğu irsdə və bu gün azərbaycanlı olmağın qürur hissində.

Çimnaz Telmanqızı