Hansısa bir dərmanın və maddənin insanın özünə və ya başqalarına zərər verəcək miqdarda orqanizmə daxil edilməsi insanda həmin maddəyə qarşı həssasləq yaradır . İstfadə edilən maddələr arasında narkotiklər, spirtli içkilər, yuxu dərmanları, sakitləşdiricilər, psixatrik dərmanların da rolu var. Həmin maddənin dəfələrlə qəbulu isə ondan asılılığa gətirib çıxarır. Belə maddələrə amfetaminlər, barbituratlar, benzodiazepinlər və s. aiddir.
Bu maddələrin həddindən artıq qəbulu insanların psixologiyalarının pozulmasına səbəb olur. Dərman qəbul edən şəxslərdə xəyal görmə, yaddaşın itməsi, cinci və yuxu pozğunluqları, fiziki pozğunluqlar baş verir.
İnsanların çoxu narkomanların nədən bu hala düşdüyünü qınayır , onlrı ağılsız və ya iradələrinin zəif olduğunu düşünürlər.
Halbu ki, beyində dəyişiklik pozğunluğu yaradan bu maddələrdən əl çəkmək yalnz iradə gücündən asılı deyil. Narkotiklərə başlamaqda və ya əksinə ondan əl çəkmək istəməkdə bioloji genetik faktorların və çevrənin də təsiri çox güclüdür.
Narkotiklərdən çox istifadə edən ölkələrdə adətən cinayətlərin də sayı artmış olur.
Bəzi ölkələr də vardır ki, onlarda spirt, psixotrop dərmanlar onu qəbul edən şəxslərdə asılılıq yaradır.
Zərərverici maddələrdən azad olmaq üçün bir çox müalicə usullarından istifadə edilir. Amma zərərli maddələrin insan orqanizminə vurduğu ziyanları aradan qaldırmaq olmur. Müalicələrin məqsədi xəstəni asılılıqdan qurtarmaq olur. Ən yaxşı müalicə dərman müalicəsi ilə birlikdə posixoterapevtin birlikdə təyin etdiyi müalicə sayılır.