Zivər bəy Əhmədbəyov Azərbaycanın ilk ali təhsilli rəssam-memarı olub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakı şəhərinin baş memarı işləyib. Sankt-Peterburq Mülki Mühəndislər İnstitutunu bitirdikdən (1902) sonra Bakı quberniya idarəsinin İnşaat şöbəsində, Bakı şəhər idarəsində memar işləyib. 1907 ildə Şamaxı şəhərinin baş memarı təyin edilib, məhəllələrin düzgün planlaşdırılması və tikilməsinə, zəlzələ zamamı (1908) dağılmış Cümə məscidinin yeni layihəsinin hazırlanmasına böyük əmək sərf edib.

Layihələrində milli memarlıq ənənələrindən geniş istifadə edib. Onun layihələri əsasında Bakıda Təzəpir (1905-14), Göy məscid (1912-13), Göyçayda məscid (1906), Şamaxıda İmam məscidi (1909), Cümə məscidi (1909-18), “Səadət” məktəbi (1911-12) və s. inşa edilib.
Əhmədbəyov öz yaradıcılığında milli irslə yanaşı Avropa klassisizminə də müraciət edib. Bakıda “Doğum evi” (1910-cu illər), “Uşaq xəstəxanası” (indiki Elmi-Tədqiqat Ana və Uşaq Mühafızəsi İnstitutu, 1914-1916), həmçinin Bakıda və Şamaxıda bir sıra yaşayış evlərinin layihələrini yaradıb.

Əhmədbəyov Azərbaycan xalq memarlığının mütərəqqi ənənələrini Şərq və Avropa memarlığı ilə üzvi surətdə əlaqələndirib. AXC dövründə Bakının baş memarı vəzifəsində çalışan Əhmədbəyov şəhərin daşnaklar və eser-menşeviklərdən ibarət “Sentrokaspi diktaturası”ndan azad olunması (1918, 15 sentyabr) zamanı şəhid olmuş azərbaycanlı və türk əsgərlərinin xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Çəmbərəkənd qəbiristanlığında (indiki Şəhidlər Xiyabanı) ucaldılacaq abidə kompleksinin layihəsini hazırlayıb. Altıbucaqlı türbə görünüşündə olan həmin layihədə orta əsr Azərbaycan memarlıq incilərindən məharətlə istifadə olunub.

Zivər bəy Əhmədbəyovun yeganə qızı olmuş mərhum Firəngiz xanımın övladı, hüquq elmləri doktoru Oktay Əfəndiyev babası ilə bağlı bir çox gizli qalmış məqamlara AzVision.az-a müsahibəsində aydınlıq gətirir:


Oxu24.com