Bədənimizdəki bütün hüceyrələrin yeddi ildə bir tamamilə yeniləndiyini eşitmiş ola bilərsiniz. Bu iddia doğrudur. Bəs, əgər doğrudursa, o halda niyə yaşlanırıq?

Məşhur elmin ən əsas mövzularından biri bədənimizin 7 ildə bir tamamilə yenilənməsinə söykənir.

Bədənimiz həqiqətən də müəyyən aralıqlarla özünü qismən yeniliyir. Məsələn dəri hüceyrələri təxminən iyirmi gündə bir, ağ qan hüceyrələri ildə bir, sümüklərimiz isə on ildə bir dəfə başdan aşağı yenilənir. Lakin bədənimizdəki hər orqan, yenilənmir. Məsələn diş minamız, həmişə eyni qalır. Ürəyimizin də haradasa yarısı, ölənə qədər heç yenilənmir.

OXU24.COM deyerler.org-a istinadən bildirir ki, yəni 7 ildə bir yenilənmə kimi bir vəziyyət yoxdur, onsuz da tam olaraq da, bu səbəblə yaşlanırıq. Bəs yenilənən toxumalar hansı səbəbə yaşlanır?

Məsələn, sümüklərimiz on ildə bir yenilənirsə, yaşlıların sümükləri hansı səbəbə daha zəifdir? Dəri hüceyrələrimiz iyirmi gündə bir yenilənməsinə baxmayaraq, səbəb yaşlı insanların dərisi gənc insanlarınkı qədər yaxşı görünmür? İşin maraqlı qisimi tam olaraq bu sualla başlayır.

Bədənimizdəki hər hüceyrənin doğulma, çoxalma və ölümdən ibarət olan həyat dövrləri var. Hüceyrələrimizdəki DNT-lərimiz, uc qisimlərindəki telomerlərlə qorunur. Lakin hüceyrənin hər bölünməsində, bu telomerlər gedərək qısalır və kafi miqdarda bölünmədən sonra haradasa tamamilə yox olurlar. Bu vəziyyət DNT-in də zərər görməsinə səbəb olur və artıq bölünmə əməliyyatı reallaşmır. Hüceyrə də yavaş-yavaş ölüb yox olur. Yəni hüceyrələrin, telomerlərin uzunluğuna bağlıdır.

İkinci bir vəziyyət isə, hər hüceyrə bölünmədən sonra, hüceyrələrin içindəki ziyanların yeni hüceyrələrə köçürülməsidir. Bu səbəbdən yeni hüceyrələr meydana gətirsək belə, köhnə hüceyrələrin sahib olduğu ziyanlar, bu hüceyrələrə doğuşdan gəlir. Daha başdan zəif, bir çox ziyana sahib və bir xeyli səmərəsiz olurlar. Yəni ortaya yeni hüceyrələr çıxmır.

Üçüncü və son vəziyyət isə, hüceyrələrin bərpa mexanizmlərinin gedərək zəifləməsidir. Çünki bərpa mexanizmləri də, hər bölünmədə bu kopyalanmalar nəticəsi daha çox ziyana uğrayır və zamanla tamamilə funksiyasız hala gəlir. Beləcə gedərək daha çox hüceyrəmiz, özünü bərpa edə bilməz və çoxala bilməz hala gəlir.


Oxu24.com