Kirpilərin müxtəlif tük növləri var və kirpi kimi deyil. Sərtləşmiş və tikanlı tüklər, sərt uzun oxlar, elastik uzun tüklər, qısa tikanlar və yumşaq yun kimi müxtəlif növ tükləri olur. Onların ümumiyyətlə bu oxları düşmənlərinə atdıqları ümumi bir inancdır. Lakin onların belə bir müdafiəsi yoxdur və oxlarını atmırlar. Təhlükə hiss etdikdə oxları kürəyinə çırpır, quyruqlarındakı tikanlar bir-birinə sürtünərək səs çıxarır. Bu oxlar onların düşmənlərini deşib qıra bilir. Beləliklə, oxlar infeksiyaya səbəb ola bilər və ölümcül ola bilər. Ancaq məşhur inancın əksinə olaraq, kirpilərin nazik oxları daha təhlükəlidir.
Azərbaycanda oxlu kirpinin neçə növü var?
Ümumdünya Vəhşi Təbiət Fondunun Azərbaycan nümayəndəsinin məlumatına görə , Azərbaycan da oxlu kirpinin sadəcə bir növü var, o da hər yerə yayılıb, 3-4 dənə bala verir: Onun sözlərinə görə “Əməkdaşlarımız Qobustanda qayaların arasına kamera yerləşdiriblər, onlar balaları ilə birgə dəstə-dəstə gəlirlər”.
“Hirkan Milli Parkında təxminən 400-dək oxatan kirpi var. Öncəki illərlə müqayisədə sayında azalma yox, əksinə artım olub”.
Oxatan kirpilər əsasən hansı ərazilərdə yayılıb?
Oxatan kirpilər əsasən Talış dağlarında yaşasalar da sonradan müxtəlif ərazilərdə də geniş yayılmağa başlayıblar. Sonradan Naxçıvanla yanaşı Qarabağda da yayılıb. Ötən əsrin sonlarından etibarən isə areallarını xeyli genişləndirib, bütün respublika boyu ərazilərə yayılmağa başlayıblar.
Oxlu kirpi xüsusən də təsərrüfatlar üçün ziyanlıdır. Həmçinin bu ziyanvericilər çox əsrlik ağaclara da ziyan verir, onların qabıqlarını yeyir, soğanaqlı bitkilərin kökünü çıxarır, ziyanvericilik edirlər. Bu ziyanverici heyvanlar böyük meşə massivinin ziyan görməsinə səbəb olurlar.
Bir çox insanlar kirpi ylə Oxlu kirpini eyni növ hesab edir və ətini yemək üçün Oxlu kirpidə ovlayırlar. Kirpinin ətinin faydalı olduğu barədə cəmiyyətdə yaranmış fikirlər də əslində yanlışdır. Onların siçanlardanheç bir fərqi yoxdur, onlar da virus daşıyıcıları sayılırlar.
Bir daha edim ki, oxlu kirpi gəmiricilər dəstəsinin nümayəndəsidir. Bədəninin uzunluğu təqribən 80 santimetr, çəkisi 13 kiloqramdır. Qalın enli bədəni sıx düzülmüş qısa və uzun iynələrlə örtülüb. İynələrin uzunluğu bəzən hətta yarım metrə çatır. Oxlu kirpinin iynələri müdafiə funksiyası yerinə yetirir, onların sayı 30 minə çata bilər.
Qeyd edim ki, dünyada oxlu kirpilərin cəmi dörd növü var.
Kirpi ox ata bilirmi?
Kirpi digər məməlilər kimi öz müdafiə mexanizmlərinə malikdir. Onların ən fərqləndirici xüsusiyyəti kürəklərindəki uzun, sərt və iti oxlardır. Kirpi təhlükə və ya hücuma məruz qaldıqda, bu tikanlar müdafiə məqsədi ilə istifadə olunur. Kirpinin kürəyindəki onurğalar idarə olunur və dərisinin altındakı əzələlərin köməyi ilə hərəkətə gətirilə bilir. Bu yolla kirpi hücumçunu zərərsizləşdirir və özünü qoruyur.
Bəs, Kirpi ox ata bilirmi? Bəli, kirpi hücuma məruz qaldıqda oxlarını ata bilər. Lakin bu, kirpilər üçün son dərəcə stresli bir hadisədir və onların özbaşına oxlarını tökmək mexanizmi yoxdur. Bunun əvəzinə, kirpi təhlükə hiss etdikdə, təhdidedici bir görünüş göstərmək üçün tikanlarını çıxarır. Təhlükə davam edərsə və ya hücum edən şəxs kirpiyə toxunarsa, kirpi öz əzələlərini istifadə edərək hücum edənə kürəyini ata bilər. Bu tikanlar hücum edən heyvanın gözlərini və ya ağzını deşərək ağrıya səbəb olur və hücumun qarşısını alır.
Oxu24.com
ŞƏRHLƏR